Kumaşı ‘akıllı’ yaptı dünyayı peşine taktı

Milano’da sunulan moda koleksiyonuyla Londra’da ödül kazanan tekstil mühendisi Merve Aydıner, 7 arkadaşı ile geliştirdiği “Fabenode” adını verdiği akıllı kumaşla uluslararası şirketleri peşine taktı. Kalp ritminden stres ölçümüne, kas aktivitesinden beyin dalgasına ölçüm yapabilen bu akıllı kumaşı yapan Aydıner ve arkadaşlarına ABD ve Avrupa’dan birçok şirket teknolojiyi kendi ülkelerinde geliştirmesi teklifi yapıyor. Milyon dolarlık fonlar alan dünyadaki rakiplerini geride bırakıp, patent başvurusu yaptıkları akıllı kumaş “Fabenode”un uluslararası alanda da kabul gördüğünü söyleyen Aydıner, “Bu teknolojiyi ülkemizde geliştirmek için çabalıyoruz. Katma değer üreteceksek bu teknolojinin milli teknoloji olarak kalması önemli. Çok özel bir alan ve biz çok öndeyiz” dedi. Aydıner ve arkadaşları, nisan ayından bu yana Kocaeli Bilişim Vadisi’nde çalışıyor. Haziranda Paris’te tanıtılan Fabenode, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi tarafından Viva Tech Paris’te sergilenecek 16 girişim arasına da seçildi.

MİLANO’DA SUNUM, LONDRA’DA ÖDÜL

“Sağlık teknolojileri ve veri okuma üstüne çalışan tekstil tabanlı nesnelerin interneti üzerine kısaca kumaşı konuşturmak üstüne çalışıyoruz” diyen tekstil mühendisi Merve Aydıner, dünyanın peşinde koştuğu teknolojiye olan yolculuğunu Hürriyet’e anlattı. İstanbul Teknik Üniversitesi Tekstil Mühendisliği’ni 2017 yılında tamamladıktan sonra İtalya’da Domus Academy’de Moda Tasarımı üzerine yüksek lisans yaptığını söyleyen Aydıner, Milano’da eğitim gördüğü yıllarda akıllı tekstil üzerine çalışmaya başladığını aktardı. Aydıner, Milano’daki mezuniyet koleksiyonuyla ilgili ise “Milano ve Londra’dan teklifler aldım. Ama Türkiye’ye döndüm. Çünkü kafamın içi akıllı tekstil ürünleri geliştirmek üzerine fikirlerle doluydu. Israrlı teklifler üzerine Türkiye’den Avrupa’daki önemli tekstil şirketlerine tasarım danışmanlığı yapmaya başladım” diye konuştu.

İLK AKILLI TEKSTİLE AB’DEN ÖDÜL

Yedi arkadaşıyla üç yıl boyunca çalışarak, özel bir projeye imza attıklarını açıklayan Merve Aydıner, akıllı tekstil üzerine çalışmalarının gelişimini şöyle anlattı: “İlk projemiz konuşamayan kişilerin nöro durumlarını tercüme etmek üzerineydi. MeSenseU adını verdiğimiz akıllı tekstil projesi sayesinde otizmli konuşamayan bir çocuğun ailesine sinir sisteminin tepkileri tercüme edilip iletildi. Proje Avrupa Birliği’nden Worth Partnersip Project Ödülü aldı. Buradan da fon aldık ve bu fonla Invamar adıyla şirketimizi kurduk. ‘Fabenode’ adını verdiğimiz pasif akıllı tekstil ürününü geliştirmeyi başardık. İşi veri toplamak ve bunu yaparken kullanıcının hissetmemesi. Akıllı kumaşın ardından bunu nesnelerin internetine dönüştürdük. Verileri özel bir aplikasyon üzerinden görebiliyorsunuz. Kumaş, bu sayede entegre edildiği herhangi tekstil ürününü, aktif veri toplayan cihaza dönüştürüyor.

MİLLİ TEKNOLOJİ OLARAK KALMALI

Fabenode ile ilgilenen uluslararası kuruluşlar var. Otomotiv sanayinde Avrupa’dan çok ciddi teklifler aldık. ABD ve Avrupa’da bu teknolojiyi ülkelerine taşımak isteyen şirketlerden teklifler aldık. Daha çok bu teknolojiyi kendi ülkelerinde geliştirmeyi amaçlıyorlar. Ama biz ülkemizde geliştirmek adına çabalıyoruz. Katma değer üreteceksek, milli teknoloji olarak kalması önemli. Burada geliştirip teknolojimizi ihraç edebiliriz veya satışı için yurtdışında ek ofisler açılabilir. ABD ve Avrupa’da geliştirdiğimiz ürünlere benzer çalışmalar için milyon dolarlık fonlar alan girişimciler var. Uluslararası kuruluşlar karşısında da Fabenode’un çalıştığını ve güvenilir veri ürettiğini kanıtladık.”

NASIL ÇALIŞIYOR?

Akıllı tekstil, geleneksel tekstil malzemelerine entegre edilen elektronik bileşenler, sensörler veya diğer ileri teknolojilerle donatılan ürün olarak tanımlanıyor. Kullanım alanları giderek genişleyerek moda, spor, sağlık, savunma, endüstriyel uygulamalar gibi farklı sektörlere yayılıyor. Fabenode, tekstil mühendisi Merve Aydıner ve arkadaşlarının geliştirdiği özel elektrotlarla donatılmış bir kumaş, uygulama, yazılım barındırıyor. Akıllı kumaş verileri bluetooth ya da Wi-Fi üzerinden verilerin tutulduğu buluta ya da direk olarak mobil uygulamaya aktarabiliyor. Akıllı kumaştan iletilen veriler tıp mühendislikleri, yapay zekâ ile analiz ediliyor. Çoklu sensor uyumu sayesinde kalbin EKG’sini, kas aktivitesini (EMİ), beyin dalgalarını (EEG), stes ölçümünü (GSR) ve vücut sıcaklığından cilt iletkenlik farkı ile çalışan tüm verilerin toplamasını sağlıyor.

KULLANIM ALANLARI NE?

Fabenode entegre ettiğiniz herhangi bir yerden veri çekebiliyor. Örneğin arabada direksiyona entegre edilirse sürücünün durumunu anında farklı açılardan analiz edebiliyor. Bu akıllı kumaş, pilotun eldivenine veya sporcunun atletine, astronotun kaskına, askerin üniformasına istenilen şekilde entegre edebilir ve tene dokunan herhangi bir noktadan veri çekebilir. Bu sayede uzun yolculuklarda şoförlerin durumlarını, askerlerin, pilotların sağlık durumlarını, madencilik, dalış gibi riskli işlerde çalışanları psiko fizyolojik durumlarına kadar ölçüm yapabiliyor. Bu akıllı kumaşı tüm hastalarına uygulayan bir hastane yüzlerce hastanın verisini düzenli olarak tek bir uygulamadan görebiliyor. Örneğin kalp ritmini ölçen holter cihazları ağır bir cihaz ve insan üzerinde bir günden fazla taşıyamıyor. Oysa akıllı kumaş daha uzun süre ve daha geniş verileri hasta kişi hissetmeden doktora iletebiliyor.

İZMİR’DE TEKNOFEST’TE

Merve Aydıner, akıllı tekstil ürününü geliştirdikten sonra teknolojilerini Türkiye’de sergilemek ve sunmak için Teknofest’e katıldıklarını belirterek, “Çünkü Teknofest, girişimciliğe ve teknolojiye değer veren bir organzasyon. Burada Teknofest paydaşları arasında bu teknolojiyi birlikte geliştirebileceğimiz özellikle savunma alanında çok firma var. Bu yüzden ilk kez geçtiğimiz Teknofets’te Ankara’da sergilendi. Çok olumlu dönüşler aldık. İzmir’de Take Off’ta sağlık teknolojilerinde girişim olarak yarışacak” dedi.